อาหารไทยมีมากมายหลากหลายอย่าง ทั้งต้ม ย่าง ปิ้ง ยำหรือพล่า แกง ผัด อาหารหลายชนิดมีการใช้พืชผักสมุนไพรสด เช่น พริก หัวหอม กระเทียม ตะไคร้ ข่า ใบมะกรูด รากผักชี กระชาย เป็นเครื่องเทศใส่ในอาหาร และนับเป็นเอกลักษณ์ของไทย อีกทั้งพืชผักสมุนไพรเหล่านี้ยังช่วยเพิ่มรสชาติและสีสันให้แก่อาหารอีกด้วย นอกจากนี้ยังช่วยกลบกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ ทำให้อาหารมีกลิ่นหอมน่ากินยิ่งขึ้น

           ในอดีตเมื่อจะปรุงอาหารจึงจะนำพืชผักสมุนไพรสดมาโขลกรวมกันเป็นเครื่องแกงหรือน้ำพริกแกง แล้วนำนำไปผัดหรือใส่ในแกงทันที ต่อมาเพื่อให้เกิดความสะดวกและประหยัดเวลาจึงได้จัดทำเป็นเครื่องแกงหรือน้ำพริกแกงสำเร็จรูป ผู้บริโภคก็เลือกซื้อมาใช้ได้ทันที แต่การเก็บรักษาเครื่องแกงสำเร็จรูปให้ยืดอายุนานขึ้นทำให้ผู้ผลิตนำวัตถุกันเสียและสารกันเชื้อรามาใช้ร่วมด้วย ซึ่งหากใช้โดยขาดความรู้หรือขาดความรับผิดชอบก็จะเกิดผลเสียต่อผู้บริโภคได้

           อย่างไรก็ตาม การกินอาหารที่มีเครื่องแกงเผ็ดหรือเครื่องแกงอื่นๆ เป็นส่วนประกอบนั้นมีประโยชน์ต่อสุขภาพมาก เพราะพืชผักสมุนไพรต่างๆ ที่เป็นส่วนประกอบในเครื่องแกงเผ็ดหรือน้ำพริกแกงนั้นมีสรรพคุณต่างๆ มากมาย นอกจากให้ใยอาหารแล้วยังให้วิตามินและแร่ธาตุต่างๆ ตลอดจนใยอาหาร อีกทั้งยังให้สรรพคุณทางยาอีกด้วย จากรายงานการวิจัยคุณค่าอาหารไทยเพื่อสุขภาพ สถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล มีรายงานเกี่ยวกับคุณประโยชน์ของพืชผักสมุนไพรต่างๆ เช่น

           • กระเทียมและสารสกัดจากกระเทียม สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียหลายชนิด, มีฤทธิ์ฆ่าพยาธิตัวกลมและพยาธิปากขอ, มีฤทธิ์ในการลดไขมันและคอเลสเตอรอลในเลือดของสัตว์ทดลอง และมีฤทธิ์อ่อนๆ ในการลดความดันโลหิต ช่วยยับยั้งการจับตัวของเกล็ดเลือด จึงช่วยลดการเกิดเส้นเลือดอุดตันได้ และยังพบว่าเมื่อให้สารสกัดจากกระเทียมในสัตว์ทดลองจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดของกระต่ายและหนูขาวลดลง

           นอกจากนี้ยังใช้แก้โรคผิวหนังต่างๆ เช่น กลาก เกลื้อน โรคเท้าเปื่อย ลดไขมันอุดตันในเส้นเลือด ความดันโลหิตสูง ช่วยลดอาการจุกเสียด แน่น ท้องอืดท้องเฟ้อ

           • พริก ใช้รักษาหรือระงับความเจ็บปวดในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์และผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีปัญหาการทำงานของระบบประสาท ยับยั้งการหดตัวของหลอดเลือด และมีฤทธิ์ยับยั้งการจับตัวของเกล็ดเลือด กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณผิวหนัง ใช้เป็นตัวยาช่วยขับลม ขับเสมหะ แก้อาเจียนอีกด้วย

           • ตะไคร้ สารสกัดจากตะไคร้มีผลในการลดความดันโลหิตในสัตว์ทดลองและมีฤทธิ์ยับยั้งฤทธิ์การก่อกลายพันธุ์ โดยเฉพาะสารอัลฟลาท็อกซิน นอกจากนี้ตำรับยากลางบ้านใช้ตะไคร้ช่วยขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ ขับลม แก้ไข้ แก้ปวดท้อง ช่วยย่อยอาหาร เป็นต้น

           เครื่องแกงหรือน้ำพริกแกงที่โขลกเสร็จใหม่ๆ แล้วปรุงอาหารทันทีจะมีกลิ่นหอม แต่ปัจจุบันเรามีเวลาค่อนข้างจำกัดในการปรุงอาหาร ทางเลือกหนึ่งที่สะดวกก็คือการซื้อน้ำพริกแกงหรือเครื่องแกงสำเร็จรูปที่วางจำหน่ายทั่วไปตามท้องตลาด ซึ่งบางคนอาจกังวลเรื่องความไม่สะอาดหรือการใช้สารกันบูดในเครื่องแกง ซึ่งจากการนำผลการศึกษามาปรับใช้ สามารถลดการปนเปื้อนของจุลินทรีย์เริ่มต้นในเครื่องแกงเผ็ดลงได้และได้เครื่องแกงที่มีคุณภาพ คือมีการปนเปื้อนอัลฟลาท็อกซินไม่เกินมาตรฐาน มีอายุการเก็บในภาชนะเปิดที่อุณหภูมิห้องนาน 9-10 วันโดยไม่จำเป็นต้องใส่วัตถุกันเสีย และจากผลการศึกษานี้ทำให้เครื่องแกงเผ็ดที่ผลิตได้มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนน้ำพริกแกง (มผช. 129/2546) และมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมน้ำพริกแกง (มอก. 429-2548) ด้วย ดังนั้นผู้ผลิตน้ำพริกแกงรายใดที่สนใจจะพัฒนาผลิตภัณฑ์น้ำพริกแกงสามารถติดต่อได้โดยตรงที่สถาบันโภชนาการ หมายเลขโทรศัพท์ 0-2800-2380 ในวันและเวลาราชการ เพื่อที่จะช่วยกันพัฒนาให้คนไทยได้กินน้ำพริกแกงที่มีประโยชน์และปลอดภัย

           น้ำพริกแกงหรือเครื่องแกงเป็นอาหารไทยที่คนไทยนิยมกินมาแต่โบราณ โดยนำไปปรุงอาหารประเภทแกง ผัด และยังเป็นส่วนประกอบในห่อหมก ทอดมัน แต่น้ำพริกแกงแต่ละภาคอาจมีความแตกต่างกันบ้าง เช่น หากเป็นน้ำพริกแกงภาคใต้ก็จะใส่ขมิ้นด้วยและไม่ใส่หอมแดง อย่างไรก็ตาม การกินอาหารที่มีส่วนประกอบของน้ำพริกแกงได้ประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างแน่นอน

           สำหรับผู้ที่ซื้อน้ำพริกแกงครั้งละมากๆ เพื่อทยอยใช้ในครัวเรือนนั้น นอกจากการเลือกซื้อเพื่อให้ได้น้ำพริกแกงที่สะอาดและเลือกร้านที่มั่นใจได้ในความปลอดภัยแล้ว การเก็บรักษาน้ำพริกแกงก็เป็นเรื่องสำคัญ นั่นคือต้องเก็บไว้ในภาชนะที่แห้งสะอาดและมีฝาปิดมิดชิด แล้วนำไปเก็บไว้ในตู้เย็น เพื่อให้เราได้บริโภคน้ำพริกแกงที่ปลอดภัยนั่นเอง